CKE ALKMAAR

Info

Het Rijksmonument de Ambachtschool in Alkmaar uit 1913 van architecten Hanrath en Leguit is een classicistisch bouwwerk dat door diverse aan- en verbouwingen het oorspronkelijke karakter had verloren. Na sloop van alle aanpassingen komt het monument nu weer tot zijn recht.

Bij het ontwerp voor revitalisatie en uitbreiding van de Ambachtschool staat de ‘Vitrine’ als nieuwe ontsluiting centraal. Deze nu doorlopende ontsluiting maakt het multifunctionele gebruik van de school met meerdere gebruikers mogelijk. De verkeersruimte is vormgegeven als een glazen ‘vitrine’ rond de nieuwe patio en vormt een abstracte leegte waarin transport van archiefstukken van depot naar leeszaal wordt getoond. Vloeren blijven vrij van de glasgevels om de abstractie in maat en schaal te behouden. Tussen de monumentale entrees van Ambachtschool en Klarenhuis wordt de historische symmetrieas zichtbaar gemaakt door Archief en woningbouw te doorsnijden. Het evenwichtige ensemble van Ambachtschool, Archief en woningbouw geeft het geheel zijn monumentaliteit terug.

De eerste fase betreft de restauratie van het monument waar de kantoren worden gesitueerd en verschillende publieke functies zoals expositieruimte, leeszaal voor archief en archeologisch onderzoek, horeca, cultuur en kunstuitleen. De restauratie gebeurt volgens het principe van reconstructie. Alle latere aanbouwen worden gesloopt. Metselwerk en natuursteen worden mild gereinigd waarbij zogenaamde ‘bouwsporen’ zichtbaar blijven. Origineel materiaal- en kleurgebruik wordt hersteld. Het nieuwe interieur is volledig reversibel en slechts opgebouwd uit geperforeerde stalen wandsystemen en glaspanelen. Balies en kastenwanden zijn eveneens uitgevoerd in geperforeerd staalplaat. Alle ontmoetingen tussen nieuwe en bestaande wanden zijn transparant gehouden. Boven 2,30m zijn de nieuwe wanden volledig verglaasd. Hierdoor blijft het zogenaamde trillingsgetal van het gebouw, namelijk de oude klaslokalen, herkenbaar.

De tweede fase betreft de nieuwbouw van Archief en woningbouw. De depots zijn gesloten volumes zonder daglicht. De vorm van de boekensteun dient als metafoor voor het archiveren en is zo ingepast dat slechts de koppen ervan zichtbaar zijn. Deze L vormige kopgevels zijn slank waardoor het robuuste gebouw eleganter oogt en zich voegt in het kleinschalige stedelijk weefsel. De betonnen gevels symboliseren de ‘bunker’ als veilig opslaggebouw, en de lichte betonkleur brengt met de donkere bakstenen school en woningbouw, balans in kleur en textuur.

Het liggende deel van de ‘boekensteun’ vormt een nieuwe binnenstraat die de woningbouw ontsluit. Zo wordt het depot als straat letterlijk onderdeel van het stedelijk weefsel. Aan de rechterkant staat een gedraaid woningblok dat de richting van de zijstraat opneemt. Aan de linkerkant ligt tegenover de toegangsstraat een pleintje met entree naar het quarantainedepot van het Archief. De woningbouw is vormgegeven in twee lagen met een set back. Gevels zijn van zwarte baksteen in verschillende verbanden die refereert aan de rijke baksteenarchitectuur van de Ambachtsschool. In het smalle straatprofiel begroeien de plinten tot een omgeklapte verticale voortuin.